Κάποτε πριν αρκετά χρόνια που δεν είχα πάρει στα σοβαρά τη μουσική που (προσπαθώ να) φτιάχνω ήμουν περισσότερο αγενής με τους μουσικούς και την κριτική μου στις κυκλοφορίες. Αυτό δεν κόπηκε επειδή μπήκα στο χορό, αλλά θεωρώ απαράδεκτο να κάνω κριτική αφ' υψηλού στις προσπάθειες των καλλιτεχνών. Οπότε η λίστα που θα διαβάσετε (ή και όχι) είναι γλυκιά και φιλική, κράτησα όλη την αφ υψηλού αγένειά μου αφήνοντας απ' έξω δίσκους που υπάρχουν σε όλες τις άλλες λίστες.
(Κάτι όχι και τόσο σχετικό είναι ότι αν θέλετε να δείτε τι κρατάει ακόμα ζωντανό το χεπ χαπ χρειάζεται να έχετε ακούσει όλες ή σχεδόν όλες τις κυκλοφορίες που περιγράφει αυτό το άρθρο.)
ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ: Όπου το κομμάτι που πασάρω από κάτω είναι από bandcamp σημαίνει ότι μπορείτε να ακούσετε ολόκληρο το δίσκο αν το ανοίξετε σε νέο παράθυρο.
10. Little Simz - A Curious Tale of Trials + Persons
Η αρχή του δίσκου της προερχόμενης από τις όχι και χειρότερες περιοχές του Λονδίνου είναι μια μπουνιά στη έμφυλο του χιπ χοπ. Νομίζω άκουσα 4 φορές μέσα σε 2 λεπτά "women can be kings".
Καλή αρχή αλλά δε θα αρκούσε για να γίνει ένας μικρούλης σε διάρκεια δίσκος τόσο καλός. Η Simz είναι τρομερή MC, με δεδομένα ανταγωνισμού αλλά και καθαρά ακουστικής απόλαυσης. Ραπάρει για το όνειρό της, πράγμα όχι πρωτότυπο αλλά με τις ιδιαιτερότητες που το κουβαλάνε κερδίζει όποιον κι όποια την ακούσει. Ο Dizzee Rascal δε λαθεύει όταν λέει δεξιά και αριστερά τα καλύτερα για την ούτε 22αχρονη.
Η απροκάλυπτη αγάπη για το χρήμα ακούγεται κάπως περίεργη αν έχεις diy ζητήματα που τα λύνει μόνο ο θάνατος αλλά αλήθεια δε με νοιάζει. Τελευταίο ζήτημα αυτό που πολλοί στις γυναίκες MCs βάζουν πρώτο, τη φωνή: mike skinner με +20% pitch, ειλικρινά αυτό συμβαίνει. Και είναι τόσο καλό.
9. Cannibal Ox - Blade of the Ronin
Ο δίσκος αυτός είναι στην ουσία το follow up του κλασσικού πια The Cold Vein. Βεβαία τα χωρίζουν 14 γεμάτα χρόνια με περίεργες, δήθεν εμπορικές και κακές εν τέλει επιλογές για τον Vast Aire και τον Vordul Mega, το δίδυμο που αποτελεί τους CanOx. Το καλό είναι ότι το στυλ τους και οι θεματολογίες τους δεν έχουν αλλάξει: ο Vast Aire είναι cyborg και ο Vordul Mega ο κολλητός σας από το δημοτικό που είχε κασετίνα Τρανσφόρμερς αλλά αυτό ήταν το μόνο εντυπωσιακό που διέθετε. Ο δίσκος είναι όλος σε παραγωγή του Bill Cosmiq, ο οποίος, χωρίς να ξέρω αν το κάνει επίτηδες, παραγωγικά προσπαθεί να προσεγγίσει το ύφος έστω του El-P που είχε κάνει όλη την ορχηστρική δουλειά το 2001. Παράτολμο εγχείρημα που στα πρωτα 2,3 κομμάτια ακροβατεί και κρατάς την αναπνοή σου σα να βλέπεις τον Τσίπρα έτοιμο να σκίσει μνημόνιο. Το εγχείρημα πετυχαίνει, για δυο λόγους. Αρχικά οι Can Ox είναι σε καλή κατάσταση, τα πανάθλια ραπ στα 12ιντσα σινγκλς που έβγαζαν ανάμεσα στο 2004 και το 2010 ευτυχώς δεν συναντούν κάποια συγγένεια με αυτά του Blade of the Ronin. Δεύτερον, ο άνθρωπος Μπιλ έχει πάρει σοβαρά το ρόλο του, δε μένει μόνο στους διαστημικούς ήχους(αν και κάποια στιγμή νομίζεις ότι θα ραπάρει και ο Μακόναχι από το Ιντερστέλλαρ) και ανακατεύει την τράπουλα με κλασσικά σαμπλς που έχει σαμπλάρει και ο Rsn ξέρω γω. Ένας επιπλέον, όχι ακριβώς τρίτος-πιο πολύ δυόμιση- παράγοντας επιτυχίας είναι οι καλές συμμετοχές(σόρρυ Elzhi δε λέω για σένα). Οι Quantum, Mf Doom και αυτοί που τραγουδοραπάρουν στο κομμάτι Κεραυνοί τον Ιούλη(νομίζω στον Αμαζόνιο παίζει αυτό) σώζουν άψογα ανάσες από τους δυο MCs και επιτέλους ένας δίσκος που βγάζει ένα από τα καλύτερα κομμάτια του σε πρώτο σινγκλ με το Iron Rose. Επειδή αυτό θα το έχετε ακούσει σας προσφέρω άλλο εδώ:
8. Jel - Greenball 5
Ο Jel είναι ο μόνος λόγος που η Anticon συνεχίζει να έχει κάποια σχέση με αυτό.
Οι εποχές που η εταιρία ήταν ταυτόχρονα και παράγοντας εξέλιξης του χιπ χοπ αλλά και άσυλο ηλεκτρονικών ιδιοφυών έχουν περάσει, έχει μείνει ένα άσυλο ηλεκτρονικών και μάλιστα βρίζουν και όποιον τους θεωρεί κάτι που κάποτε ήταν(!). Αφού έβγαλα το άχτι μου και το τατου της Βάσως δεν ξεθώριασε, μπορώ να προχωρήσω στην 5η εκδοση της σειράς Greenball του Jel, του μάλλον καλύτερου ιστορικά drum machine man, μετά βγήκε ο Araab Muzik που δε μου αρέσει.
Ο Jel ξέρει πιο πολύ χιπ χοπ από όσο εγώ μαζί με όλους τους καλλιτέχνες που δίσκοι τους έχουν αναφερθεί σε αυτό το αφιέρωμα και σαν φιγούρα μπορεί να συγκριθεί μόνο με τον El-P. Ήταν ο εγκέφαλος της Anticon και ο λόγος που τα δυο βασικά κύματα αποχωρήσεων από αυτήν δε την τερμάτισε(όπως κάτι ανάλογο έκανε την Def Jux να σβήσει). O Jel στο Greenball 5 συνεχίζει να κάνει progressive instrumental hip hop. Χρησιμοποιεί brakes(κάποια από αυτα κλασσικά και χιλιοακουσμένα) αλλά τα χρησιμοποιεί περίεργα και ανορθόδοξα σε σχέση με την "παραδοσιακή χιπ χοπ χρήση τους". Αυτή την παραδοσιακή που τη βαριέται πια μέχρι και ο Μπαμπατα. Παρουσιάζει ένα σύνολο σχετικά μεγάλων τραγουδιών(μέσος όρος διάρκειας τραγουδιών είναι τα 3 λεπτά) που μπορεί να λειτουργήσει από soundtrack ενός road movie μέχρι για λόγος να αντέχω το κρύο τώρα που γράφω. Ο βασικός λόγος που ο δίσκος δημιουργεί αποτέλεσμα είναι η καλή χρήση των ηλεκτρονικών του δόσεων, χωρίς εκβιασμούς και χιπστεριές, χωρίς αχρείαστα fat σημεία και eq βλακείες. Είναι το ένα από τα δυο φετινά instrumental project που άξιζαν πολύ και γι αυτό βρίσκεται στο τοπ. Το άλλο project είναι κάποιες θέσεις παραπάνω.
7. Mick Jenkins - Wave[s]
O Mick Jenkins είναι Βρετανός. Δηλαδή από το Σικάγο είναι αλλά είναι Βρετανός στα αυτιά σου. Είναι σα το Roots Manuva με στίχους Ταφ Λάθος. Αυτό είναι καλό γιατί ραπάρει για απλά πράγματα αλλά ταυτόχρονα το κάνει με στιβαρότητα 40άρη χωρίς να καταλήγει κλισέ. Δε ξέρω γιατί μια σκατοβίαιη πόλη σα το Σικάγο βγάζει τόσο smooth ήχο, αλλά από το να βγάζει smooth ήχο κάποιο πλούσιο προάστιο ή συνοικία των US καλύτερα έτσι. Ο Μικ είναι ερωτιάρης και ερωτικός, θέλει και την παλιά του κοπέλα και την επόμενη, πράγμα τόσο ειλικρινές όπως το λέει στα μισά κομμάτια του δίσκου. Είναι ευχάριστο που μπορεί να βγάζει 9 νέα κομμάτια σε ένα ογκώδες EP την ώρα που ετοιμάζει να κυκλοφορήσει το πρώτο του επίσημο αλμπουμ "[T]he [H]ealing [C]omponent" (πάλι με αυτές τις περίεργες αγκύλες να σου βγάζουν το μάτι σα τίτλος live βίντεο του UnknownArtist στο youtube). Τα μπητ κινούνται οριακά στο γούστο μου αλλά επαναφέρουν στοιχεία της disco που σε τραπ καιρούς κάνουν σπάνια την εμφάνισή τους. Υπεύθυνος για αυτό είναι οι παραγωγοί THEMpeople που αφού διαδηλώνουν στους δρόμους του Σικάγο ενάντια στην αστυνομική αυθαιρεσία έχουν κεφάκια μετά.
Στο 40 Below όλα τα κέφια.
6. Earl Sweatshirt - I Don’t Like Shit, I Don’t Go Outside
Αν δεν ήξερα το Βδέλυγμα δεν υπήρχε περίπτωση δίσκος με όνομα-δήλωση "βαριέμαι-τη-ζωή-μου-θέλω-να-πεθάνω" να περάσει όχι το νούμερο 10, αλλά ούτε το enqeue στο Winamp(πρόγραμμα που χρησιμοποιούν όσες/οι ακούν σοβαρά μουσική). Και ο πρώτος του δίσκος είχε δυσκολευτεί να κάνει κάτι ανάλογο αλλά εδώ μιλάμε για ένα μαύρο εξώφυλλο με ξεφτισμένα γράμματα σε αισθητική The Ring χωρις να φοβάσαι καθόλου.
Ο Earl είναι καλός, το ξέρει και βαριέται. Δε ξέρω αν γι' αυτό ο δίσκος έχει διάρκεια μιας πλευράς μικρής παλιάς κασέτας (βγαίναν 60αρες και 90αρες οπότε η μια πλευρά μιας μικρής ήταν 30λεπτά) αλλά ο δίσκος θα ήταν ιδανικός για την πλευρά Α της χρονιάς. Ακούγεται όλος χωρίς σκιπ και βοηθάει έτσι και τον ίδιο που παρά τη βαρεμάρα του παράγει αποτέλεσμα. Το τζαζο-ύφος της μουσικής είναι τόσο αργό που μπορεί να πιστέψεις ότι τις παραγωγές δε τις έκανε ο Ερλ αλλά ο νοτιοαφρικανός ριζοσπάστης σύντροφος του Μαντέλα πατέρας του το όνομά του οποίου χρησιμοποιείται σαν νικνεημ πίσω από τις παραγωγές. Κι όμως δημιουργεί μια ταμπέλα(γενικά είμαι με τις ταμπέλες) που μπορεί να χαρακτηρίσει. Η παράνοια μπορεί να χαρακτηρίσει επίσης κάποια πράγματα, όπως το να ραπάρεις στην κομματάρα Off Top για το ότι θα σε κυνηγάνε επειδή κάνεις επιτυχία και θα τους πετάς πράγματα ενώ εσύ έχεις κάνει την επιλογή να έχεις featuring στο επόμενο ακριβώς κομμάτι από τον ανηψιό του 1/2 οικονομικά και διευθυντικά της πρώην Roc-a-fella. Μάλιστα το κομμάτι με τέτοιο υπόβαθρο ονομάζεται Grown Ups (γερό βαθύ ατέρμονο λολ εδώ).
Ο Vince Staples στη μόνη συμμετοχή που θυμόμουν και χωρις να ξανακούσω την ώρα που γράφω αυτές τις γραμμές(παρότι παραλίγο να μου πάρει τόση ώρα να τις γράψω όση κρατάει ο δίσκος) δικαιώνει την άποψη του Βδελύγματος για το κομμάτι μιας και πατάει μια μελωδία ΚΑΝΟΝ, ένα μπητ Ερλ και ένα μπάσσο Ρενεγκεηντ με ξεχασμένο release με ρίμες Τακι Τσαν στα ""καλά"" του.
5. Roots Manuva - Bleeds
Δε βάζω το χέρι μου σε μπλούζα Γου Τανγκ αλλά ο Μανούβας είναι ο μεγαλύτερος σε ηλικία της λίστας, άντε να τσακωθούν με τον Jel ξέρω γω. Στη λίστα άρα δε μπαίνει σα παλιός ούτε σα Βρετανός(δε τους πάω μια στο ραπ έτσι κι αλλιώς). Μπαίνει γιατί σου πετάει το βαρύ το ραπ(μόνο βαρύ κάνει έτσι κι αλλιώς) και το μπητ σε συνδυασμό RZA στο Man with the iron fists ένα πράμα και μετά σου καθίζει στο κεφάλι ένα τραπ. Νομίζω αυτό το ακομπλεξάριστο όποιος είναι άνω των 40 και κάνει ραπ πρέπει να το κρατάει σαν παράσημο. Μάλιστα σε αυτά ραπάρει για την οικογένεια, για τη ρουτίνα της ζωής και για τις κυβερνήσεις που δε τιμούν τους πολίτες παρότι μου θέλετε και ραπ στην Αγγλία που έχετε τις χειρότερες κυβερνήσεις μετά το σενάριο να έχει η Γαλλία τη Λεπέν-τεσπά. Σα να μην έφτανε αυτός ο συνδυασμός ραπάρει πάνω σε θεο-delay-ασμένη λούπα από Μπάρυ Γουάητ σε μια από τις λίγες φορές που σαμπλάρεται αυτός ο τυπάς και δε είναι μόνο για τζάκι ή/και σεξ. Σας δίνω και την τραπάρα που πατάει ο 43χρονος Μανουβας, γιατί έτσι πατιούνται αυτά κι όχι με λοξιγκοραπ από πορτιέρηδες της Βαλαωρίτου.
4. The Boxcutter Brothers (Ayatollah & Drasar Monumental) I, II & III (3 δίσκοι)
Το κοντινότερο σε τρεις δίσκους τη χρονιά, γιατί αυτό κάνανε ο ρισπεκταμπλ μπητμέηκερ Αγιατόλα με τον άλλο που κατάφερε να έχει μακρύτερο και δυσκολότερο καλλιτεχνικό από μένα και μάλιστα να θυμίζει και ξενοδοχείο στην Κουάλα Λουμπούρ, είναι ο Jay-Z τη χρονια που αναστήθηκε στο ραπ σα το Λάζαρο και αντί να είναι το Μπλακ Αλμπουμ το τελευταίο του έβγαλε ένα δισκο δικό του, έναν πάλι δικό του αλλά ως soundtrack και σχεδόν εφτιαξε άλλους δυο με Rihanna και Kanye.
Ο Ayatollah είναι ωραίος παραγωγός, είναι αυτο το 90s που δε σε κουράζει και σου βγάζει μια γλυκάδα κι όχι μια ματσίλα σαν ύφος. Είναι σα τον Damu tha Fudgement αλλά την ψάχνει παραπάνω οπότε σόρυ Νταμου(που έβγαλε κι αυτός 3 δίσκους φέτος έτσι(!)) αλλά ο Αγιατόλα φτιάχνει με τον Ντρασαρ μέχρι και Dub, καλή νταμπ, αγνή και ντραμάτη όχι κλαπατσίμπανη και άκουγα-το-ρουντμπόι-15αυγουστο-στην-ικαρια-μανμου. Απολαυστικοί δίσκοι αν και η σειρά τους για μένα είναι Ι > ΙΙΙ > ΙΙ. Αγαπημένο μου συνολικά αυτό:
3. Vince Staples - Summertime '06
Τον Vince Staples τον γνώρισα από ένα από τα καλά κομμάτια του τελευταίου δίσκου των Dilated Peoples. Ωραία γλυκιά φωνή, λίγο πιο μαγκιόρικη φάτσα και στίχοι και καλό στυλ. Καλά ως εδώ, αλλά αυτή η εποχή έχει μια ντουζίνα τέτοιους. Ο Vince ξεχωρίζει αρχικά από το ότι για μένα έβγαλε φέτος ένα μέτριο EP και το πλάκωσε με μια δισκάρα που αρχίζει μια βρώμικης χροιάς ατάκα "Hey, I'm just a nigga until I fill my pockets". Δεν είναι εύκολο να συμβεί αυτό, αυτά τα κάνουν για να πουν "και που να δείτε το δίσκο μου". Κι όμως, ο δίσκος αρχίζει έτσι και πάει τρένο. Δε ξέρω γιατί κάποιος άλλος απογοητεύτηκε αλλά όταν ο τύπος λέει "fuck gangsta rap" θέλω να κάνω πρόταση συμφώνου συμβίωσης στον Βινς(ολλανδικού όχι χωρίς παιδιά σα την Ελλάδα). Η αλήθεια είναι προβληματίστηκα σε κάτι verse που πάει να κάνει τα ΤακιΤσανέικα που κάνει στο κουπλέ στο δίσκο του Ερλ αλλά ευτυχώς δε κάνουν τόσο συχνά την εμφάνισή τους και το γεγονός ότι τα ξεπερνάει χωρίς να πέσει στη μιζέρια του Ερλ είναι μπόνους για το δίσκο. Στο Loca μάλιστα κάνει και ένα σχεδόν κλαμπ κομμάτι με ρίμες που επιμένουν να μένεις μακρυά από τα ναρκωτικά και ωραίο τραπόμπασσο από τον No ID που στην ουσία υπογράφει και την ενορχήστρωση του δίσκου (με ελάχιστες εξαιρέσεις). Η αλητεία καλύπτει ένα ευρύ φάσμα του δίσκου όπως το σινγλ Street Punks που για το 2015 είναι μια κατάλληλη περιγραφή την κατάλληλη στιγμή για μια γειτονιο-ζωή από το Περιστέρι μέχρι μια νορμάλ περιοχή του Μπρουκλυν. Ειδικά αν υπολογίσουμε ότι το να λέει ο Βινς(καρμπόν ατάκα και ο Ερλ στο δίσκο του) για τα φύλλα στριψίματος πούρου που έκανε και ο Big Pun πριν πεθάνει είναι κάτι που συμβαίνει και στο Μικρό Καφέ και στη γειτονιά των Beastie Boys. Ο δίσκος και ο Staples είναι η μόνη ελπίδα της Def Jam να ξαναβγάλει καλλιτέχνη που θα μείνει στην ιστορία.
2. Action Bronson - Mr. Wonderful
Να πω την αλήθεια μισούσα τον Μπρόνσον. Είναι σεξιστής ή/και ράπαρε τόσο σεξιστικά που δεν αντεχόταν. Μιλάμε τσατιζόμουν και τον έβγαζα απο το winamp, shift select delete μπαμ. Αυτά μέχρι πέρυσι που άρχισε να σοβαρεύεται με εκείνο το επικό κλιπ που προφανώς περιλαμβάνεται και στον δίσκο. Μιλώντας για το δίσκο, είναι όντως το επίσημο ντεμπουτο του και εννοώ είναι όντως ένας δίσκος φτιαγμένος από την αρχή ως το τέλος με μαεστρία και δομή και όχι μίξη των παραγγελιών του Μπρόνσον στον Party Supplies (ισόβιος και αγκαζί παραγωγός του). Μάλιστα οι παραγωγοί του δίσκου ίσως είναι και προσωπικό best of line up αφού και Oh No και Alchemist και 88 Keys και Party Supplies και Mark Ronson και Statik Selektah δε παίζουν συχνά στον ίδιο δίσκο. Ρυθμικά μπλουζ, μπαλάντες για κοπέλες, αυτοσαρκασμός και απόλαυση της νέας του ζωής(από μάγειρας σε δίσκο με τη Warner μόνο αμερικαν ντρημ το λες).Το ελάττωμα του ίσως είναι μόνο αυτό, ότι φτάνει στάνταρ που έχουν βάλει κλασσικότεροι και αρκετά παλιότεροι δίσκοι αλλά δε τα ξεπερνά και στη θεματολογία. Ότι είναι ιστορική φιγούρα πια όμως, ναι είναι. Και το Actin Crazy το κομμάτι της χρονιάς:
1. Ceschi - Broken Bone Ballads
Ποιος είναι τώρα αυτός. Αυτός είναι μια μορφή που εμφανισιακά σου φέρνει τόσο σε χιπ χοπ όσο ένας διαλυμένος από τις περικοπές 50αρης αναπληρωτής καθηγητής σε τεχνικό λύκειο. Αρχίζει να τραγουδάει σε κάτι κιθάρες στην αρχή του δίσκου και λες τι γλυκός: και μπαλάντα και ριζοσπάστης. Και μετα σου πετάει ένα 8μπαρο σε 10δεύτερα και ξεχνάς αν πήρες τα χάπια σου, αν έπαιρνες τα χάπια σου ή τι χάπια να πάρεις. Μάλιστα όσο και αν τεχνικά η μουσική που φτιάχνει ο Factor Chandelier, καναδός παραγωγός που είναι και στα όρια του bilf oriented, για το δίσκο έχει απλές συγχορδίες σαν βάση καταφέρνει με τη σύνδεση με δικής του σύνθεσης πνευστά και επιρροές από Μπητλς να δημιουργεί ένα πρωτότυπο χαλί. Το περίεργο είναι ότι τα όργανα δε τα παίζει αυτός ή ξέρω γω καποιοι μουσικοί σαν μπάντα, αλλά ο ίδιος ο Ceschi Ramos ο οποίος καταλήγει να παίζει κιθάρα, μπάσσο, συνθεσάιζερ και κάτι κρουστα σε διάφορα κομμάτια. Ακορντεόν, φλάουτο και κάτι άλλα παίζουν κάτι άλλοι μουσικοί και η φάση γίνεται χορωδιακή. Αν μιλάμε για το χιπ χοπ παραείναι πρωτότυπο και μπορεί να συγκριθεί μόνο με τα μπλουζ του Buck 65. Εδω τελειώνουν κάπως οι ομοιότητες γιατι ο Κέσκι (έτσι προφέρεται) ραπάρει για τη δυσκολία στο να τα βγάλεις πέρα με τη μουσική, σαρκάζει το Θεό παρότι τον ορίζει ως ""δημιουργό" του", την αστυνομική βαρβαρότητα και τις ηλίθιες κυβερνήσεις της Αμερικής. Επίσης μπορεί και αντιμετωπίζει τη μητέρα του με έναν μεστό και διαλεκτικό τρόπο αφού της τραγουδάει ότι "ανά πάσα στιγμή και λεπτό μπορεί να πεθάνει"(γλύκας). Αν αυτό το τελευταίο σας φαντάζει κοινότυπο, έστω κάπως, σκεφτείτε ότι το 95% των ράπερ στην Αμερική είτε έχουν 10 κομμάτια που εκθειάζουν τη μητέρα τους είτε 10 που τη βρίζουν για τα πάντα. Στο δίσκο συμμετέχουν σε ένα κομμάτι οι Icon the mic king, Shosin, ο αδερφός του David (Ramos) και ο Sage Francis που ιστορικά μπορούμε να θεωρήσουμε και ότι τον ανακάλυψε πίσω στο 2004 που έκανε περάσματα από την Strange Famous Records, την εταιρία του Sage. Στα τεχνικα, ο άνθρωπος μπορεί να κάνει πολλά πράγματα με το μικρόφωνο, αντί για τραγουδιστό διάλειμμα από τα ραπ, έχει ένα βίαιο ραπ ξέσπασμα του ενός λεπτού πχ, αντί για υπερβατικά καντρυ λογάκια έχει τρακαρίσματα με το ποδήλατο του, είναι μπούλης αλλά είναι και acab, και δε ξέρεις πότε θα πει για το πρώτο και πότε για το δεύτερο. Είναι ο νέος μου ήρωας.
(Κάτι όχι και τόσο σχετικό είναι ότι αν θέλετε να δείτε τι κρατάει ακόμα ζωντανό το χεπ χαπ χρειάζεται να έχετε ακούσει όλες ή σχεδόν όλες τις κυκλοφορίες που περιγράφει αυτό το άρθρο.)
ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ: Όπου το κομμάτι που πασάρω από κάτω είναι από bandcamp σημαίνει ότι μπορείτε να ακούσετε ολόκληρο το δίσκο αν το ανοίξετε σε νέο παράθυρο.
10. Little Simz - A Curious Tale of Trials + Persons
Η αρχή του δίσκου της προερχόμενης από τις όχι και χειρότερες περιοχές του Λονδίνου είναι μια μπουνιά στη έμφυλο του χιπ χοπ. Νομίζω άκουσα 4 φορές μέσα σε 2 λεπτά "women can be kings".
Καλή αρχή αλλά δε θα αρκούσε για να γίνει ένας μικρούλης σε διάρκεια δίσκος τόσο καλός. Η Simz είναι τρομερή MC, με δεδομένα ανταγωνισμού αλλά και καθαρά ακουστικής απόλαυσης. Ραπάρει για το όνειρό της, πράγμα όχι πρωτότυπο αλλά με τις ιδιαιτερότητες που το κουβαλάνε κερδίζει όποιον κι όποια την ακούσει. Ο Dizzee Rascal δε λαθεύει όταν λέει δεξιά και αριστερά τα καλύτερα για την ούτε 22αχρονη.
Η απροκάλυπτη αγάπη για το χρήμα ακούγεται κάπως περίεργη αν έχεις diy ζητήματα που τα λύνει μόνο ο θάνατος αλλά αλήθεια δε με νοιάζει. Τελευταίο ζήτημα αυτό που πολλοί στις γυναίκες MCs βάζουν πρώτο, τη φωνή: mike skinner με +20% pitch, ειλικρινά αυτό συμβαίνει. Και είναι τόσο καλό.
9. Cannibal Ox - Blade of the Ronin
Ο δίσκος αυτός είναι στην ουσία το follow up του κλασσικού πια The Cold Vein. Βεβαία τα χωρίζουν 14 γεμάτα χρόνια με περίεργες, δήθεν εμπορικές και κακές εν τέλει επιλογές για τον Vast Aire και τον Vordul Mega, το δίδυμο που αποτελεί τους CanOx. Το καλό είναι ότι το στυλ τους και οι θεματολογίες τους δεν έχουν αλλάξει: ο Vast Aire είναι cyborg και ο Vordul Mega ο κολλητός σας από το δημοτικό που είχε κασετίνα Τρανσφόρμερς αλλά αυτό ήταν το μόνο εντυπωσιακό που διέθετε. Ο δίσκος είναι όλος σε παραγωγή του Bill Cosmiq, ο οποίος, χωρίς να ξέρω αν το κάνει επίτηδες, παραγωγικά προσπαθεί να προσεγγίσει το ύφος έστω του El-P που είχε κάνει όλη την ορχηστρική δουλειά το 2001. Παράτολμο εγχείρημα που στα πρωτα 2,3 κομμάτια ακροβατεί και κρατάς την αναπνοή σου σα να βλέπεις τον Τσίπρα έτοιμο να σκίσει μνημόνιο. Το εγχείρημα πετυχαίνει, για δυο λόγους. Αρχικά οι Can Ox είναι σε καλή κατάσταση, τα πανάθλια ραπ στα 12ιντσα σινγκλς που έβγαζαν ανάμεσα στο 2004 και το 2010 ευτυχώς δεν συναντούν κάποια συγγένεια με αυτά του Blade of the Ronin. Δεύτερον, ο άνθρωπος Μπιλ έχει πάρει σοβαρά το ρόλο του, δε μένει μόνο στους διαστημικούς ήχους(αν και κάποια στιγμή νομίζεις ότι θα ραπάρει και ο Μακόναχι από το Ιντερστέλλαρ) και ανακατεύει την τράπουλα με κλασσικά σαμπλς που έχει σαμπλάρει και ο Rsn ξέρω γω. Ένας επιπλέον, όχι ακριβώς τρίτος-πιο πολύ δυόμιση- παράγοντας επιτυχίας είναι οι καλές συμμετοχές(σόρρυ Elzhi δε λέω για σένα). Οι Quantum, Mf Doom και αυτοί που τραγουδοραπάρουν στο κομμάτι Κεραυνοί τον Ιούλη(νομίζω στον Αμαζόνιο παίζει αυτό) σώζουν άψογα ανάσες από τους δυο MCs και επιτέλους ένας δίσκος που βγάζει ένα από τα καλύτερα κομμάτια του σε πρώτο σινγκλ με το Iron Rose. Επειδή αυτό θα το έχετε ακούσει σας προσφέρω άλλο εδώ:
8. Jel - Greenball 5
Ο Jel είναι ο μόνος λόγος που η Anticon συνεχίζει να έχει κάποια σχέση με αυτό.
Οι εποχές που η εταιρία ήταν ταυτόχρονα και παράγοντας εξέλιξης του χιπ χοπ αλλά και άσυλο ηλεκτρονικών ιδιοφυών έχουν περάσει, έχει μείνει ένα άσυλο ηλεκτρονικών και μάλιστα βρίζουν και όποιον τους θεωρεί κάτι που κάποτε ήταν(!). Αφού έβγαλα το άχτι μου και το τατου της Βάσως δεν ξεθώριασε, μπορώ να προχωρήσω στην 5η εκδοση της σειράς Greenball του Jel, του μάλλον καλύτερου ιστορικά drum machine man, μετά βγήκε ο Araab Muzik που δε μου αρέσει.
Ο Jel ξέρει πιο πολύ χιπ χοπ από όσο εγώ μαζί με όλους τους καλλιτέχνες που δίσκοι τους έχουν αναφερθεί σε αυτό το αφιέρωμα και σαν φιγούρα μπορεί να συγκριθεί μόνο με τον El-P. Ήταν ο εγκέφαλος της Anticon και ο λόγος που τα δυο βασικά κύματα αποχωρήσεων από αυτήν δε την τερμάτισε(όπως κάτι ανάλογο έκανε την Def Jux να σβήσει). O Jel στο Greenball 5 συνεχίζει να κάνει progressive instrumental hip hop. Χρησιμοποιεί brakes(κάποια από αυτα κλασσικά και χιλιοακουσμένα) αλλά τα χρησιμοποιεί περίεργα και ανορθόδοξα σε σχέση με την "παραδοσιακή χιπ χοπ χρήση τους". Αυτή την παραδοσιακή που τη βαριέται πια μέχρι και ο Μπαμπατα. Παρουσιάζει ένα σύνολο σχετικά μεγάλων τραγουδιών(μέσος όρος διάρκειας τραγουδιών είναι τα 3 λεπτά) που μπορεί να λειτουργήσει από soundtrack ενός road movie μέχρι για λόγος να αντέχω το κρύο τώρα που γράφω. Ο βασικός λόγος που ο δίσκος δημιουργεί αποτέλεσμα είναι η καλή χρήση των ηλεκτρονικών του δόσεων, χωρίς εκβιασμούς και χιπστεριές, χωρίς αχρείαστα fat σημεία και eq βλακείες. Είναι το ένα από τα δυο φετινά instrumental project που άξιζαν πολύ και γι αυτό βρίσκεται στο τοπ. Το άλλο project είναι κάποιες θέσεις παραπάνω.
7. Mick Jenkins - Wave[s]
O Mick Jenkins είναι Βρετανός. Δηλαδή από το Σικάγο είναι αλλά είναι Βρετανός στα αυτιά σου. Είναι σα το Roots Manuva με στίχους Ταφ Λάθος. Αυτό είναι καλό γιατί ραπάρει για απλά πράγματα αλλά ταυτόχρονα το κάνει με στιβαρότητα 40άρη χωρίς να καταλήγει κλισέ. Δε ξέρω γιατί μια σκατοβίαιη πόλη σα το Σικάγο βγάζει τόσο smooth ήχο, αλλά από το να βγάζει smooth ήχο κάποιο πλούσιο προάστιο ή συνοικία των US καλύτερα έτσι. Ο Μικ είναι ερωτιάρης και ερωτικός, θέλει και την παλιά του κοπέλα και την επόμενη, πράγμα τόσο ειλικρινές όπως το λέει στα μισά κομμάτια του δίσκου. Είναι ευχάριστο που μπορεί να βγάζει 9 νέα κομμάτια σε ένα ογκώδες EP την ώρα που ετοιμάζει να κυκλοφορήσει το πρώτο του επίσημο αλμπουμ "[T]he [H]ealing [C]omponent" (πάλι με αυτές τις περίεργες αγκύλες να σου βγάζουν το μάτι σα τίτλος live βίντεο του UnknownArtist στο youtube). Τα μπητ κινούνται οριακά στο γούστο μου αλλά επαναφέρουν στοιχεία της disco που σε τραπ καιρούς κάνουν σπάνια την εμφάνισή τους. Υπεύθυνος για αυτό είναι οι παραγωγοί THEMpeople που αφού διαδηλώνουν στους δρόμους του Σικάγο ενάντια στην αστυνομική αυθαιρεσία έχουν κεφάκια μετά.
Στο 40 Below όλα τα κέφια.
6. Earl Sweatshirt - I Don’t Like Shit, I Don’t Go Outside
Αν δεν ήξερα το Βδέλυγμα δεν υπήρχε περίπτωση δίσκος με όνομα-δήλωση "βαριέμαι-τη-ζωή-μου-θέλω-να-πεθάνω" να περάσει όχι το νούμερο 10, αλλά ούτε το enqeue στο Winamp(πρόγραμμα που χρησιμοποιούν όσες/οι ακούν σοβαρά μουσική). Και ο πρώτος του δίσκος είχε δυσκολευτεί να κάνει κάτι ανάλογο αλλά εδώ μιλάμε για ένα μαύρο εξώφυλλο με ξεφτισμένα γράμματα σε αισθητική The Ring χωρις να φοβάσαι καθόλου.
Ο Earl είναι καλός, το ξέρει και βαριέται. Δε ξέρω αν γι' αυτό ο δίσκος έχει διάρκεια μιας πλευράς μικρής παλιάς κασέτας (βγαίναν 60αρες και 90αρες οπότε η μια πλευρά μιας μικρής ήταν 30λεπτά) αλλά ο δίσκος θα ήταν ιδανικός για την πλευρά Α της χρονιάς. Ακούγεται όλος χωρίς σκιπ και βοηθάει έτσι και τον ίδιο που παρά τη βαρεμάρα του παράγει αποτέλεσμα. Το τζαζο-ύφος της μουσικής είναι τόσο αργό που μπορεί να πιστέψεις ότι τις παραγωγές δε τις έκανε ο Ερλ αλλά ο νοτιοαφρικανός ριζοσπάστης σύντροφος του Μαντέλα πατέρας του το όνομά του οποίου χρησιμοποιείται σαν νικνεημ πίσω από τις παραγωγές. Κι όμως δημιουργεί μια ταμπέλα(γενικά είμαι με τις ταμπέλες) που μπορεί να χαρακτηρίσει. Η παράνοια μπορεί να χαρακτηρίσει επίσης κάποια πράγματα, όπως το να ραπάρεις στην κομματάρα Off Top για το ότι θα σε κυνηγάνε επειδή κάνεις επιτυχία και θα τους πετάς πράγματα ενώ εσύ έχεις κάνει την επιλογή να έχεις featuring στο επόμενο ακριβώς κομμάτι από τον ανηψιό του 1/2 οικονομικά και διευθυντικά της πρώην Roc-a-fella. Μάλιστα το κομμάτι με τέτοιο υπόβαθρο ονομάζεται Grown Ups (γερό βαθύ ατέρμονο λολ εδώ).
Ο Vince Staples στη μόνη συμμετοχή που θυμόμουν και χωρις να ξανακούσω την ώρα που γράφω αυτές τις γραμμές(παρότι παραλίγο να μου πάρει τόση ώρα να τις γράψω όση κρατάει ο δίσκος) δικαιώνει την άποψη του Βδελύγματος για το κομμάτι μιας και πατάει μια μελωδία ΚΑΝΟΝ, ένα μπητ Ερλ και ένα μπάσσο Ρενεγκεηντ με ξεχασμένο release με ρίμες Τακι Τσαν στα ""καλά"" του.
5. Roots Manuva - Bleeds
Δε βάζω το χέρι μου σε μπλούζα Γου Τανγκ αλλά ο Μανούβας είναι ο μεγαλύτερος σε ηλικία της λίστας, άντε να τσακωθούν με τον Jel ξέρω γω. Στη λίστα άρα δε μπαίνει σα παλιός ούτε σα Βρετανός(δε τους πάω μια στο ραπ έτσι κι αλλιώς). Μπαίνει γιατί σου πετάει το βαρύ το ραπ(μόνο βαρύ κάνει έτσι κι αλλιώς) και το μπητ σε συνδυασμό RZA στο Man with the iron fists ένα πράμα και μετά σου καθίζει στο κεφάλι ένα τραπ. Νομίζω αυτό το ακομπλεξάριστο όποιος είναι άνω των 40 και κάνει ραπ πρέπει να το κρατάει σαν παράσημο. Μάλιστα σε αυτά ραπάρει για την οικογένεια, για τη ρουτίνα της ζωής και για τις κυβερνήσεις που δε τιμούν τους πολίτες παρότι μου θέλετε και ραπ στην Αγγλία που έχετε τις χειρότερες κυβερνήσεις μετά το σενάριο να έχει η Γαλλία τη Λεπέν-τεσπά. Σα να μην έφτανε αυτός ο συνδυασμός ραπάρει πάνω σε θεο-delay-ασμένη λούπα από Μπάρυ Γουάητ σε μια από τις λίγες φορές που σαμπλάρεται αυτός ο τυπάς και δε είναι μόνο για τζάκι ή/και σεξ. Σας δίνω και την τραπάρα που πατάει ο 43χρονος Μανουβας, γιατί έτσι πατιούνται αυτά κι όχι με λοξιγκοραπ από πορτιέρηδες της Βαλαωρίτου.
4. The Boxcutter Brothers (Ayatollah & Drasar Monumental) I, II & III (3 δίσκοι)
Το κοντινότερο σε τρεις δίσκους τη χρονιά, γιατί αυτό κάνανε ο ρισπεκταμπλ μπητμέηκερ Αγιατόλα με τον άλλο που κατάφερε να έχει μακρύτερο και δυσκολότερο καλλιτεχνικό από μένα και μάλιστα να θυμίζει και ξενοδοχείο στην Κουάλα Λουμπούρ, είναι ο Jay-Z τη χρονια που αναστήθηκε στο ραπ σα το Λάζαρο και αντί να είναι το Μπλακ Αλμπουμ το τελευταίο του έβγαλε ένα δισκο δικό του, έναν πάλι δικό του αλλά ως soundtrack και σχεδόν εφτιαξε άλλους δυο με Rihanna και Kanye.
Ο Ayatollah είναι ωραίος παραγωγός, είναι αυτο το 90s που δε σε κουράζει και σου βγάζει μια γλυκάδα κι όχι μια ματσίλα σαν ύφος. Είναι σα τον Damu tha Fudgement αλλά την ψάχνει παραπάνω οπότε σόρυ Νταμου(που έβγαλε κι αυτός 3 δίσκους φέτος έτσι(!)) αλλά ο Αγιατόλα φτιάχνει με τον Ντρασαρ μέχρι και Dub, καλή νταμπ, αγνή και ντραμάτη όχι κλαπατσίμπανη και άκουγα-το-ρουντμπόι-15αυγουστο-στην-ικαρια-μανμου. Απολαυστικοί δίσκοι αν και η σειρά τους για μένα είναι Ι > ΙΙΙ > ΙΙ. Αγαπημένο μου συνολικά αυτό:
3. Vince Staples - Summertime '06
Τον Vince Staples τον γνώρισα από ένα από τα καλά κομμάτια του τελευταίου δίσκου των Dilated Peoples. Ωραία γλυκιά φωνή, λίγο πιο μαγκιόρικη φάτσα και στίχοι και καλό στυλ. Καλά ως εδώ, αλλά αυτή η εποχή έχει μια ντουζίνα τέτοιους. Ο Vince ξεχωρίζει αρχικά από το ότι για μένα έβγαλε φέτος ένα μέτριο EP και το πλάκωσε με μια δισκάρα που αρχίζει μια βρώμικης χροιάς ατάκα "Hey, I'm just a nigga until I fill my pockets". Δεν είναι εύκολο να συμβεί αυτό, αυτά τα κάνουν για να πουν "και που να δείτε το δίσκο μου". Κι όμως, ο δίσκος αρχίζει έτσι και πάει τρένο. Δε ξέρω γιατί κάποιος άλλος απογοητεύτηκε αλλά όταν ο τύπος λέει "fuck gangsta rap" θέλω να κάνω πρόταση συμφώνου συμβίωσης στον Βινς(ολλανδικού όχι χωρίς παιδιά σα την Ελλάδα). Η αλήθεια είναι προβληματίστηκα σε κάτι verse που πάει να κάνει τα ΤακιΤσανέικα που κάνει στο κουπλέ στο δίσκο του Ερλ αλλά ευτυχώς δε κάνουν τόσο συχνά την εμφάνισή τους και το γεγονός ότι τα ξεπερνάει χωρίς να πέσει στη μιζέρια του Ερλ είναι μπόνους για το δίσκο. Στο Loca μάλιστα κάνει και ένα σχεδόν κλαμπ κομμάτι με ρίμες που επιμένουν να μένεις μακρυά από τα ναρκωτικά και ωραίο τραπόμπασσο από τον No ID που στην ουσία υπογράφει και την ενορχήστρωση του δίσκου (με ελάχιστες εξαιρέσεις). Η αλητεία καλύπτει ένα ευρύ φάσμα του δίσκου όπως το σινγλ Street Punks που για το 2015 είναι μια κατάλληλη περιγραφή την κατάλληλη στιγμή για μια γειτονιο-ζωή από το Περιστέρι μέχρι μια νορμάλ περιοχή του Μπρουκλυν. Ειδικά αν υπολογίσουμε ότι το να λέει ο Βινς(καρμπόν ατάκα και ο Ερλ στο δίσκο του) για τα φύλλα στριψίματος πούρου που έκανε και ο Big Pun πριν πεθάνει είναι κάτι που συμβαίνει και στο Μικρό Καφέ και στη γειτονιά των Beastie Boys. Ο δίσκος και ο Staples είναι η μόνη ελπίδα της Def Jam να ξαναβγάλει καλλιτέχνη που θα μείνει στην ιστορία.
2. Action Bronson - Mr. Wonderful
Να πω την αλήθεια μισούσα τον Μπρόνσον. Είναι σεξιστής ή/και ράπαρε τόσο σεξιστικά που δεν αντεχόταν. Μιλάμε τσατιζόμουν και τον έβγαζα απο το winamp, shift select delete μπαμ. Αυτά μέχρι πέρυσι που άρχισε να σοβαρεύεται με εκείνο το επικό κλιπ που προφανώς περιλαμβάνεται και στον δίσκο. Μιλώντας για το δίσκο, είναι όντως το επίσημο ντεμπουτο του και εννοώ είναι όντως ένας δίσκος φτιαγμένος από την αρχή ως το τέλος με μαεστρία και δομή και όχι μίξη των παραγγελιών του Μπρόνσον στον Party Supplies (ισόβιος και αγκαζί παραγωγός του). Μάλιστα οι παραγωγοί του δίσκου ίσως είναι και προσωπικό best of line up αφού και Oh No και Alchemist και 88 Keys και Party Supplies και Mark Ronson και Statik Selektah δε παίζουν συχνά στον ίδιο δίσκο. Ρυθμικά μπλουζ, μπαλάντες για κοπέλες, αυτοσαρκασμός και απόλαυση της νέας του ζωής(από μάγειρας σε δίσκο με τη Warner μόνο αμερικαν ντρημ το λες).Το ελάττωμα του ίσως είναι μόνο αυτό, ότι φτάνει στάνταρ που έχουν βάλει κλασσικότεροι και αρκετά παλιότεροι δίσκοι αλλά δε τα ξεπερνά και στη θεματολογία. Ότι είναι ιστορική φιγούρα πια όμως, ναι είναι. Και το Actin Crazy το κομμάτι της χρονιάς:
1. Ceschi - Broken Bone Ballads
Ποιος είναι τώρα αυτός. Αυτός είναι μια μορφή που εμφανισιακά σου φέρνει τόσο σε χιπ χοπ όσο ένας διαλυμένος από τις περικοπές 50αρης αναπληρωτής καθηγητής σε τεχνικό λύκειο. Αρχίζει να τραγουδάει σε κάτι κιθάρες στην αρχή του δίσκου και λες τι γλυκός: και μπαλάντα και ριζοσπάστης. Και μετα σου πετάει ένα 8μπαρο σε 10δεύτερα και ξεχνάς αν πήρες τα χάπια σου, αν έπαιρνες τα χάπια σου ή τι χάπια να πάρεις. Μάλιστα όσο και αν τεχνικά η μουσική που φτιάχνει ο Factor Chandelier, καναδός παραγωγός που είναι και στα όρια του bilf oriented, για το δίσκο έχει απλές συγχορδίες σαν βάση καταφέρνει με τη σύνδεση με δικής του σύνθεσης πνευστά και επιρροές από Μπητλς να δημιουργεί ένα πρωτότυπο χαλί. Το περίεργο είναι ότι τα όργανα δε τα παίζει αυτός ή ξέρω γω καποιοι μουσικοί σαν μπάντα, αλλά ο ίδιος ο Ceschi Ramos ο οποίος καταλήγει να παίζει κιθάρα, μπάσσο, συνθεσάιζερ και κάτι κρουστα σε διάφορα κομμάτια. Ακορντεόν, φλάουτο και κάτι άλλα παίζουν κάτι άλλοι μουσικοί και η φάση γίνεται χορωδιακή. Αν μιλάμε για το χιπ χοπ παραείναι πρωτότυπο και μπορεί να συγκριθεί μόνο με τα μπλουζ του Buck 65. Εδω τελειώνουν κάπως οι ομοιότητες γιατι ο Κέσκι (έτσι προφέρεται) ραπάρει για τη δυσκολία στο να τα βγάλεις πέρα με τη μουσική, σαρκάζει το Θεό παρότι τον ορίζει ως ""δημιουργό" του", την αστυνομική βαρβαρότητα και τις ηλίθιες κυβερνήσεις της Αμερικής. Επίσης μπορεί και αντιμετωπίζει τη μητέρα του με έναν μεστό και διαλεκτικό τρόπο αφού της τραγουδάει ότι "ανά πάσα στιγμή και λεπτό μπορεί να πεθάνει"(γλύκας). Αν αυτό το τελευταίο σας φαντάζει κοινότυπο, έστω κάπως, σκεφτείτε ότι το 95% των ράπερ στην Αμερική είτε έχουν 10 κομμάτια που εκθειάζουν τη μητέρα τους είτε 10 που τη βρίζουν για τα πάντα. Στο δίσκο συμμετέχουν σε ένα κομμάτι οι Icon the mic king, Shosin, ο αδερφός του David (Ramos) και ο Sage Francis που ιστορικά μπορούμε να θεωρήσουμε και ότι τον ανακάλυψε πίσω στο 2004 που έκανε περάσματα από την Strange Famous Records, την εταιρία του Sage. Στα τεχνικα, ο άνθρωπος μπορεί να κάνει πολλά πράγματα με το μικρόφωνο, αντί για τραγουδιστό διάλειμμα από τα ραπ, έχει ένα βίαιο ραπ ξέσπασμα του ενός λεπτού πχ, αντί για υπερβατικά καντρυ λογάκια έχει τρακαρίσματα με το ποδήλατο του, είναι μπούλης αλλά είναι και acab, και δε ξέρεις πότε θα πει για το πρώτο και πότε για το δεύτερο. Είναι ο νέος μου ήρωας.
